Tìm hiểu về lỗi Bad sector và Bad block của ổ cứng HDD/SSD

Lỗi Bad sector và bad block ổ cứng luôn nhận được nhiều sự quan tâm của người dùng PC. Chúng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng máy tính bị treo, chậm và có khi không khởi động được. Tìm hiểu về lỗi Bad sector và bad block giúp chúng ta phòng tránh cũng như có phản ứng kịp thời nếu lỗi xảy ra.

Bad sector, Bad block là gì?

Ổ cứng HDD bao gồm nhiều đĩa từ (Platters) quay đồng trục. Mỗi Platters sẽ có một đầu đọc và một đầu ghi dữ liệu riêng. Trên bề mặt của đĩa được chia thành các vòng tròn đồng tâm gọi là Track. Mỗi track lại được chia thành các cung đồng tâm gọi là Sector. Tập hợp các track cùng bán kính ở các mặt đĩa khác nhau gọi là cylinder.

Sector chính là đơn vị lưu trữ nhỏ nhất trên ổ cứng. Vậy Bad sector là các sector bị hư hỏng (lỗi). Càng nhiều bad sector càng khiến cho quá trình đọc ghi dữ liệu của đầu đọc bị gián đoạn nên gây chậm và treo máy. Ổ cứng có nhiều Bad sector có khi còn không định dạng (format) hay phân chia phân vùng được.

Ổ cứng thể rắn SSD dùng bộ nhớ flash, lỗi gặp trên ổ SSD gọi là Bad Block. Lỗi Bad block xảy ra do quá số lần đọc / ghi dữ liệu ô nhớ nào đấy. Khiến cho thời gian đọc ghi tại đó kéo dài bất thường nên nó sẽ bị đánh dấu là Bad Block. Cũng cần nói thêm rằng ta cũng có thể gọi Bad block là bad sector, vì trên SSD sector cũng là đơn vị lưu trữ dữ liệu nhỏ nhất.

Phân loại Bad Sector ổ cứng

Có 2 loại Bad Sector: Bad sector physical và bad sector logical. Hay gọi dân dã là bad sector “cứng” và bad sector “mềm”.

Bad sector phycical: Là loại bad sector đã bị tổn hại về mặt vật lý. Nguyên nhân có thể do lỗi từ nhà sản xuất. Hoặc trong quá trình sử dụng, ổ cứng bị va đập hay bụi lọt vào trong ổ cứng. Ngoài ra, ổ cứng dùng lâu ngày sẽ làm giảm chất lượng bề mặt từ tính dẫn đến xuất hiện Bad Sector physical. Bad sector physical không thể sửa chữa bằng phần mềm. Chúng chỉ có thể được đánh dấu để hệ điều hành không sử dụng nó.

Bad sector logical: Khi bị mất điện đột ngột, do virus đều có thể dẫn đến lỗi bad sector logical. Trường hợp dễ gặp nhất là khi hệ điều hành đang tìm cách đọc dữ liệu từ sector nào đó thì phát hiện ra mã sửa lỗi (ECC) sẵn có không khớp với dữ liệu trong sector đó. Thế là sector vừa nêu sẽ bị đánh dấu là Bad sector. Lỗi bad sector này có thể sửa chữa được từ phần mềm (Victoria, HDSentinel….). Thường các phần mềm sẽ đọc dữ liệu của từng sector, nếu thời gian đọc lớn hơn giá trị nào đó (ví dụ 1000 ms) thì sẽ đánh dấu và sửa bad sector đó (Reallocated).

Đọc thêm

• Kiểm tra ổ cứng, sửa lỗi bad sector với Victoria
• Kiểm tra, sửa lỗi bad sector và bảo vệ ổ cứng với HDSentinel

Cách phòng tránh lỗi bad sector và bad block

1. Khi mua ổ cứng mới, nên dùng phần mềm kiểm tra xem ổ cứng có bị bad sector physical hay không?
2. Hạn chế tối đa để máy tính sập nguồn hay tắt máy tính không đúng cách.
3. Khi máy tính làm việc nặng, cần theo dõi nhiệt độ của ổ cứng. Có thể dùng phần mềm HDSentinel để theo dõi và bảo vệ ổ cứng được tốt hơn.
4. Với ổ cứng SSD thì không nên để ổ cứng đầy quá, mà nên để trống khoảng từ 15-25 %.

Kết luận

Lỗi Bad sector và bad block có thể làm mất dữ liệu và làm giảm hiệu suất đáng kể của ổ cứng. Thường xuyên sao lưu dữ liệu quan trọng ở nhiều nơi là cách đảm bảo cho dữ liệu luôn an toàn.